Klauzule umowne odsyłające do Ogólnych warunków handlowych – ryzyko nieważności

Zgodnie z wyrokiem Federalnego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 10 lipca 2025 r. – III ZR 59/24 klauzule regulujące włączenie Ogólnych warunków handlowych (AGB) mogą być przedmiotem powództwa, jeżeli ich nieważność budzi wątpliwości na gruncie przepisów § 307 i nast. niem. Kodeksu cywilnego (niem. Bürgerliches Gesetzbuch / BGB).

Stan faktyczny

W roku 2023 pozwane przedsiębiorstwo telekomunikacyjne kierowało do szerokiego grona konsumentów listy reklamowe wysyłane pocztą. Materiały te składały się z trzech części: listu przewodniego, formularza wniosku oraz podsumowania umowy. Szczególne znaczenie miał formularz wniosku, w którym zamieszczono między innymi klauzulę: „zastosowanie mają Ogólne warunki handlowe dostępne na stronie internetowej”.

Rozstrzygnięcie sądu

Sąd uznał, że odesłanie jedynie do AGB dostępnych online – bez wskazania konkretnej wersji – należy traktować jako odesłanie dynamiczne. Taki zapis umożliwia przedsiębiorcy jednostronną zmianę warunków umowy już po jej zawarciu, wyłącznie przez opublikowanie nowej wersji w Internecie.

W ocenie BGH narusza to zasadę przejrzystości (§ 307 ust. 1 zd. 2 BGB). Konsument nie jest w stanie ustalić, która wersja AGB obowiązuje, ani jak i w jakim zakresie mogą być w przyszłości zmieniane postanowienia. W praktyce oznacza to nieograniczone prawo przedsiębiorcy do zmian i prowadzi do nieuzasadnionego pokrzywdzenia konsumenta.

Rekomendacje

Jeśli w swoich umowach odwołują się Państwo do ogólnych warunków handlowych prosimy używać statycznych odniesień – np. „ogólne warunki handlowe w wersji z dnia 01.01.2025”. W ten sposób unikną Państwo niepewności prawnej i będą mogli lepiej zabezpieczyć podstawy umowy.

Kancelaria Grau Rechtsanwälte PartGmbB oferuje wsparcie prawne w codziennym prowadzeniu przedsiębiorstwa w Niemczech, szczególnie dla przedsiębiorstw z polskim kapitałem – całe spektrum niemieckiego prawa gospodarczego, począwszy od prawa korporacyjnego i handlowego, poprzez prawo dystrybucyjne, prawo pracy, prawo upadłościowe i windykacje należności.

W razie dodatkowych pytań zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią pod numerem +49 (0) 40 180 364 020 lub pod adresem kontakt@graulaw.eu.

MASZ PYTANIA LUB POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ?

Jesteśmy do Twojej dyspozycji i chętnie udzielimy Ci porady prawnej.